Ritual

Ritual — müxtəlif jestlərin, hərəkətlərin, sözlərin və sitayiş edilən obyektlərin istifadəsi ilə keçirilən dini mərasim.^[1][2] Rituallar bir icmanın, o cümlədən dini icmanın adət-ənənələrinin hesabına formalaşa bilər. Rituallar formalizm, ənənəçilik, dəyişməzlik, qayda-idarəetmə, sakral simvolizm və müəyyən tamaşalar ilə xarakterizə olunur, lakin bunlar tərəfindən təyin olunmur.^[3]

Rituallar bütün məlum cəmiyyətlərinin xüsusiyyəti hesab olunur.^[4] Onlara təkcə mütəşəkkil dinlərin və kultların ibadət ayinləri və sakramentləri deyil, həm də keçid ayinləri, kəffarə və təmizləmə ayinləri daxildir., sədaqət andı, ithaf mərasimləri, tacqoyma və prezident inauqurasiyaları, nikahlar, dəfn mərasimləri və s. Hətta əl sıxma və "salam" demək kimi ümumi hərəkətləri rituallar adlandırmaq olar. Lakin ritual tədqiqatlar sahəsi bu terminin bir sıra ziddiyyətli təriflərini də göstərir. Kyriakidis tərəfindən verilən ziddiyyətlərdən biri budur ki, ritual kənar adama irrasional və ya məntiqsiz görünən müəyyən fəaliyyət (və ya hərəkətlər toplusu) üçün kənar və ya "etik" kateqoriyasıdır. Termin həm də insayder və ya "emik" ifaçı tərəfindən bu fəaliyyətin başlanğıcı olmayan izləyici tərəfindən belə görünə biləcəyinin etirafı kimi istifadə edilə bilər.

Psixologiyada ritual termini bəzən texniki mənada narahatlığı neytrallaşdırmaq və ya qarşısını almaq üçün bir şəxs tərəfindən sistematik şəkildə istifadə edilən təkrarlanan davranış üçün istifadə olunur.

1. ↑ "Definition of RITUAL". merriam-webster.com (ingilis). 2021-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-16.
2. ↑ Törner, Viktor Uitter. "Afrika ritualında simvollar (16 mart 1973)". Science. 179 (4078). 1973: 1100–1105. Bibcode:1973Sci...179.1100T. doi:10.1126/science.179.4078.1100. PMID 17788268. Ritual jestlər, sözlər və obyektləri əhatə edən, təcrid olunmuş yerdə yerinə yetirilən, insanların məqsəd və maraqları naminə qeyri-təbii varlıqlara və ya qüvvələrə təsir etmək üçün nəzərdə tutulmuş stereotipli fəaliyyətlər ardıcıllığıdır.
3. ↑ Bell, (1997). səh. 138–169
4. ↑ Brown, Donald. Human Universals. United States: McGraw Hill. 1991. 139.